Çocuk Hastalıkları: İshal

ishal

İshal; barsakta emilimin azalması sonucu dışkı miktarının fazlalaşması, günlük dışkı sayısının artması ve kıvamının bozularak yumuşak, sulu bir görünüm alması olarak tanımlanır. Bu hastalık özellikle çocukları etkiler. Her yıl dünyada ishal yüzünden 3 milyon 200 bin çocuk ölür. Gelişmekte olan ülkelerde beş yaşın altındaki her çocuk, yılda 1-12 kez ishale yakalanır.

İshal Nedenleri

İshale neden olan faktörlerin başında enfeksiyonlar vardır. Yemek hazırlanırken gerekli temizliğe özen gösterilmemesinin yanı sıra, çocuklara bakan kişilerin kişisel temizliklerine dikkat etmemesi de ishale neden olabilir.

Ayrıca kullanılan antibiyotikler de barsakları olumsuz etkileyerek bu hastalığa yol açabilir. En sık görülen etken, virüslerdir. Rotavirüs ishale en sık neden olan mikroorganizmadır. Dengesiz beslenme de bir diğer ishal faktörüdür. İlk yaşlarda unlular veya fazla sulandırılmış nişasta ve şeker ilave edilmiş süt ile beslenme, sulu dışkılara eğilimi artırır. Yine ek besin olarak inek sütünün başladığı ilk bir ay içinde ishal sıklığı artar. İlk yıllarda çocuklar inek sütüne karşı alerjik reaksiyonlar gösterir ve ishal görülebilir.

İshal Belirtileri

Ateş, kusma, sulu yeşil veya açık sarı renkte dışkılama en belirgin bulgulardır. Bazı mikroorganizmalarla olan ishallerde ise dışkı miktarı kısmen az, buna karşın mukuslu ve kanlı olabilir. Ateş yoksa ancak kusma belirgin ise, daha çok besin zehirlenmesi düşünülmelidir. Bütün ishallerde su kaybı söz konusudur. Hafif ishallerde çocuk 3-4 defa, orta ağırlıktaki ishalde ise 4-10 defa tuvaletini yapar. Çocukta susuzluk hissi, huzursuzluk, gözlerde çökme, gözyaşında kuruma, deride ağız içinde kuruluk, solunum ve nabız dakika sayısında artış, idrar miktarında azalma vardır. Eğer su kaybı artarsa şok ortaya çıkabilir. Bu nedenle ishal eğer 3 gün içinde düzelmezse hemen doktora başvurmak gerekir.

İshal Tedavisi

Su kaybı olan çocuklara hazır tuz-şeker paketlerini (ORS) sulandırarak verin. Bu sıvıyı hazırlarken poşeti önerilen miktardaki kaynatılıp ılıtılmış suya boşaltın.
ORS'yi sabırla ve dakikada 1-2 tatlı kaşığı ya da yudum yudum verin. ORS'yi, başka sıvılarla karıştırmayın. Çocuğunuza sıvı verin. Su, çorba, pirinç suyu, ayran, elma suyu yararlıdır. Altı aylıktan küçüklerde emzirme sıklaştırılmalıdır. Bebek aldığı takdirde kaynatılmış ılık su verilebilir. Çocuğunuzu kilo kaybını önlemek için beslemeye özen gösterin. Evde taze sıkılmış meyve suları, muz püresi, elma püresi, havuç suyu verebilirsiniz. Anne sütü alan bebeklerde daha sık emzirin. Bol miktarda yoğurt ve ayran verin. Kola, gazoz gibi konsantrasyonu yüksek içeceklerden sakının. Doktora danışmadan antibiyotik ve ishal kesici ilaç kullanmayın.