Dağ bisikletinin doğuşu

Schwınn

1860 doğumlu Ignaz Schwinn, çalıştığı bisiklet fabrikasının yeniliklere açık olmaması nedeniyle 1891'de Chicago'ya göç eder. Birkaç yıl sonra kurduğu şirkette ürettilen kaliteli 26" jantlı, "balon" lastikli ve ucuz bisikletlerden bolca satmaya başlar. 40'lı ve 50'li yıllarda çok moda olan bu bisikletler, yeni bir devrin başlangıcını müjdeler.

CALIFORNIA: Dağ bisikletinin beşiği

1974'de Clalifornia Marin County'de bisiklet yarışçıları Gary Fischer ve Charles Kelly, bisikletlerin yollar dışında da kullanılması gerektiğini düşünüp bir Schwinn Excelsior ile Tamalpais Dağı'ndan aşağı çılgın hızlarla inmeyi hobi edindiler. Bu inişlere Joe Breeze ve Tom Ritchey de katılınca, sonradan "toplama yarışları" denilecek yarışlar düzenlemeye başladılar. Bunlara "toplama" denilmesinin nedeni, her inişten sonra dağılan bisikletlerin "toplanması"na dayanıyordu. 1979'da bu yarışlar festivale dönüştü ve TV'de yayınlanmaya başladı.

Metamorfoz

Kısaca "Clunkers" denilen bu bisikletler, artık giderek sertleşen koşullara dayanamaz olmuştu. Kadrolar kırılıyor, çatallar yamuluyor, frenler işe yaramaz oluyordu. 1975'te Gary Fischer bisiklete 5 vites, balata fren, motorsiklet gidonu ve fren elcikleri ekledi. Vites kolllarını da en uygun yere, yani gidon üzerine monte etti. Daha sonra geriye dönük gidon, yerini hafifçe arkaya eğimli düz gidona bıraktı. Farklı boydaki insanlara göre sele borusunun kolay ayarlanması için bir sele mandalı takıldı.

İlk dağ bisikleti

1977'de Joe Breeze, 1937 model bir Schwinn'i model alarak Columbus marka borulardan yeni bir kadro üretti. Fakat bisikleti daha da sağlamlaştırmak için her iki yanda, arka teker mil yuvalarından gidon yatağına kadar uzanan ince boruları ekledi. Bu borular zaten ağır olan bisikletleri iyice ağırlaştırdı (17 kg). Fakat çok kısa bir süre sonra gelişen ve sağlamlaşan kadrolarda bu sistem terkedildi.

Bisikletler hafifliyor

70'lerin sonuna doğru demir jantlar yerini aluminyum jantlara bıraktı. Bu sıralarda ayna dişliye 3. dişli eklendi. Böylece dik yokuşları tırmanmak kolaylaştı. Gary ve Tom, "Mountain Bikes" adlı bir şirket kurdular ve böylece ilk "dağ bisikleti" doğmuş oldu. 1980'de pazarda sadece 3 marka varken, bir yıl sonra 15 yeni marka daha eklendi.

İlk seri üretim dağ bisikleti

80'lerin başında dağ bisikletleri hala pahallıydı. Bu durum "Specialized Bicycle Imports"un sahibi Joe Sinyard'ın, Ritchey'nin kadrolarının kopyalarını Japonya'da yaptırmasına kadar sürdü. Japonlar bu kadroları seri olarak üretmeye başlayınca fiyatlar %50 ucuzladı. Stumpjumper serisi bu bisikletler önce Amerika'da, sonra Avrupa'da pazarlandı. Japonlar bu pazarda hemen yer aldılar. Suntour, Shimano, Sugino, Dia-Compe ve Araya gibi firmalar gelişti. 80'lerin sonunda Japonya'da üretilen kadroların da maliyeti artınca, üretim pazarını Taiwan ele geçirdi. Çok kısa sürelerde kadro ve parça üreten yüzlerce firma kuruldu. Günümüzde tüm dünyada üretilen bisikletlerin yarısından çoğu Taiwan'dan çıkmaktadır.