Nemrut

Yüzler... Onlarca, koca koca... Eski tanrıların, kralların, hayvanların yüzleri... Nemrut’un tepesinde... Binlerce yıldır, öylesine seyrediyorlar Nemrut Dağı’nın zirvesinden yukarıları ve aşağıları.

Indiana Jones filmlerinde rastlanacak türden görüntüler. Nasıl yapıldılar? Kim yaptı? Bu soruların yanıtları meçhul.

Bir kralın söyledikleri var yalnızca:

“Ben yaptırdım. Tanrılara olan sevgimi kanıtlamak için. Cennette Zeus ve Ahura Mazda ile beraber olacak ruhum.”

Yüzler... Onlarca, koca koca….Eski tanrıların, kralların, hayvanların yüzleri. Nemrut’un tepesinde. Öylesine duruyorlar orada. Dönemin tanrıları ile eş olduğunu sanan bir ölümlünün duygularını yansıtarak ve gizemlerini hâlâ koruyarak...

Tarihçe

M.Ö. 3. yüzyılda bölge bugünkü Suriye merkezli İskitler ile doğudaki Partlar arasında bir sınır bölgesi. İskitler’in egemenliği altında bir bölge. M.Ö. 80 yılına kadar böyle gelinir. Bölge valisi Mithridates, bu tarihte bağımsızlığını ilan eder ve bugün eski kale denilen Arsemia merkezli bir krallık kurar.

Kral, tüm komşuları ile iyi ilişkiler geliştirir. Bir Part prensesi ile evlenir. M.Ö. 64 yılında öldüğünde oğlu Antiochos kral olur. O da babasının stratejisini uygular, komşuları ile iyi geçinir.

Bu dönemde Kommegene Krallığı gelişir, büyür. Antiochos, kendini dönemin tanrıları ile eş tutar. Kölelerden bir ordu kurar ve tapınağı inşa ettirir. Tapınağa, Roma ve Pers tanrılarının, Antiochos’un heykelleri konulur. Tapınak, Antiochos’un da bir tanrı olduğunu göstermektedir aslında.

Krallığın diğer bölgelerine de, benzer heykeller yapılır. Kendisini tanrılarla eş tutan Kral Antiochos, Romalılar’ın gazabına uğrar sonunda. M.S. 32 yılında Roma, Antiochos’un krallığını lağveder. Bundan sonra bölgeye Roma kuklası krallar hükmederler.

Sonra, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Dönemleri yaşanır. 19. yüzyıla kadar Nemrut, sır perdesi altına gömülür. Ta ki, bir Osmanlı jeoloji bilgini dağa çıkana kadar.

Farkına varılır varılmasına da, Nemrut’ta kazılar, ancak Cumhuriyet Dönemi'nde başlar.

...Ve bugüne kadar, kendini tanrılarla eş tutup bu tapınağı yaptıran Kral Antiochos’un izine rastlanmaz Nemrut Dağı’nda…

Görülecek Yerler

Tabii ki Nemrut Dağı açıkhava tapınağı ilk hedefiniz olacak. Adıyaman’a 71, Kahta’ya 51 kilometre uzaklıkta.

Nemrut Dağı, şimdi milli park. Yükseklik 2150 metre...

Nemrut’u 3 teras olarak düşünmelisiniz: Doğu, Batı ve Kuzey terasları. Bu teraslarda Kommagene Kralı I. Antiochos için yapılan anıt mezar, eski tanrıların heykelleri, kralın tanrılarla tokalaşmasını ve aile bireylerini simgeleyen kabartma resimler, tapınaklar göreceksiniz.

Nemrut’a özellikle gün doğumu sırasında çıkmalısınız.

Nemrut’un yüzleri ile randevunuzdan sonra Eski Kale’yi görebilirsiniz. Kommagene Krallığı’nın yazlık başkenti olan bu kale Kahta Çayı'nın doğusunda yer alıyor. Anadolu’nun bilinen en büyük Grekçe Kitabesi de burada. Ayrıca yine Kommagene Krallığı döneminden kalan heykeller, kabartmalar...

Kocahisar Köyü yakınlarındaki Yeni Kale, Memluklular’dan kalma. Kaleiçi’nde cami, hamam, su deposu kalıntıları bulunuyor. Tarihin ayakta kalan en eski köprülerinden biri olan Cendere Köprüsü de, görülmesi gereken yerlerden.

Köprü’den 10 km sonra Karakuş Tepesi var. Burada da, özellikle hayvan heykelleri ilgi çekici. Kesin olmamakla birlikte kral kadınlarının mezarlarının burada olduğu sanılıyor.

Konaklama ve Rezervasyon

Nemrut Dağı ve çevresi için en yakın merkezler Kahta ve Adıyaman. Bu merkezlerde konaklama için çeşitli alternatifler var.

Alışveriş

Kilim, Adıyaman’da alınabilecek en iyi şey.

Atatürk Caddesi üzerindeki müzenin hemen yakınındaki çarşıya uğramanızı öneririz. Burada hem kilim hem de yöreye özgü çeşitli el sanatlarını bulabilirsiniz.

Adıyaman’da ayrıca Nemrut’taki heykellerin biblolarını da bulabilirsiniz.

Kahta’da da yine Nemrut heykellerinin biblolarını Mustafa Kemal Caddesi üzerindeki birkaç dükkândan bulmanız mümkün.

Otellerde de, yöreye özgü el sanatı işlerini, bibloları ve biraz pahalı da olsa yöre kilimlerini bulabilirsiniz.