Spor mu, antrenman mi?

Sporda başarı, sporcuya değişik derecelerde üstünlük sunan yöntemlerin etkilerinin birbiri üzerine eklenmesi ve tümünün kullanılması ile elde edilir. Bu yöntemler, sporun dört yönü olan antrenman, beslenme, dinlenme ve mentaliteyi maksimal derecede olumlu etkileyerek, performans düzeyini kişiye özgün tavan düzeyine yükseltmelidir.

Antrenman kişiye belirli özellikler kazandıracak olan egzersizlere denir. Antrenman ile geliştirilecek özelliklerin tümü ya da bir kısmı spor dalına özgüdür:

    Fleksibilite: Kaslar ve eklem çevresindeki yumuşak dokuların esnekliği ve bundan doğan optimal eklem hareket açıklığıdır. Bu, sporcunun daha esnek olmasını sağlamakla birlikte, esneklik gerektiren hareketlerde sakatlanmayı önler.

    Endurans: Belirli bir aktiviteyi durmaksızın sürdürebilmektir. Bu, kas, kalp ve akciğer dayanıklılığından ileri gelir.

    Ajilite: Bir pozisyondan diğer bir pozisyona mümkün olduğu kadar hızlı geçebilme yeteneğidir. Bu, sinirsel yeteneklere, hıza ve koordinasyona bağlıdır.

    Kuvvet: Fazla dirence karşı iş yapabilme yeteneğidir. Kuvvet sadece yapılan işin miktarı ya da kaldırılan ağırlığın miktarı ile ilgilidir.

    Güç: Belirli bir zaman biriminde kaldırılan yüktür; bunun diğer tanımı Güç=Kuvvet/Zaman'dır. Gücün kaldırılan ağırlıkla ilişkisi olmayıp, işin çok hızlı yapılması en önemli göstergedir. Gücün kuvvetle ilişkisini açıklamak amacıyla bir örnek verilebilir: Bir sporcu belirli bir hareketle 200 kg'lık ağırlığı 3 saniyede kaldırabilmektedir. Diğer bir sporcu aynı egzersizde 150 kg'lık ağırlığı 1 saniye kaldırabilmektedir. Birinci sporcu daha kuvvetli, ikinci sporcu ise daha güçlüdür.

    Koordinasyon: Belirli bir işi yapabilmek için, çeşitli kasların değişik görevler ve kasılma türleriyle uygun zamanlarda, şekillerde ve sürelerde kasılabilmesidir.

    Kuvvet-Dayanıklılık: Büyük sayılabilecek bir dirence karşı, yapılan işin uzun süre devam ettirilmesidir.

Bu özellikler dağcılıkta değişik derecede öneme sahip olmakla birlikte, tümü önemlidir. Örneğin fleksibilite, endurans, koordinasyon ve kuvvet-dayanıklılık sürekli gerekli olduğu halde, ajilite, güç ve kuvvet bazen ya da kritik anlarda önem kazanabilir. Sporcu bu özellikleri geliştirecek bilimsel antrenman yapmalıdır. Bu antrenmanlar spordaki hareketleri taklit edecek egzersizlerden ve diğer egzersizlerden oluşmalıdır. Bunlar vücut ağırlığı kullanılarak yapılan egzersizler (kalestenik egzersizler) ve ağırlık çalışmalarıdır.