Rize Gezilecek Yerler ve Diğer Bilgiler

Tarihi M.Ö. 2000. yüzyıla dayandığı sanılan Rize’nin adının Rumca dağ eteği anlamına gelen Rhiza’dan geldiği söylenmektedir. Tarihte çok fazla önemi olmayan Rize’nin bu nedenle görülebilecek tarihi değerleri de sınırlıdır.

Rize, Türkiye'nin kuzeydoğusunda yer alan, eşsiz tabiat güzellikleri, zengin halk kültürü ve halk bilim değerlerine sahip bir ilimizdir.

Rize'de Neler Yapılır?

rize

Kıyı Turizmi: Çayeli, Fındıklı, Pazar, İyidere beldelerinde yapılır.
Termal Turizm : Andon ılıcası ve içmeleri, (Merkez) Ayder Kaplıcası, Şimşirli İçmesi, (Çamlıhemşin) Varda İçmesi, Cimil Kaplıcası (İkizdere) da yapılır.
Yayla Turizmi: Çamlıhemşin, Kavron Yaylaları, Varoş Yaylası, Galer Yaylası, Elevit Yaylası, Palovit Yaylası, Ayder Yaylası, Çiçekli Yaylası, İkizdere, Anzer Yaylası, Çağırankaya Yaylası, Çiçekli Yaylası, Cimil Yaylası, Davalı yaylası, Ovit Yaylası.

Rize’nin güneyindeki dağlarda dünyaca tanınan besleyici Anzer balı ile bilinen Anzer köyü aynı zamanda botanik özelliği ve yürüyüşlere elverişliliği açısından hoş bir mekandır. Anzer ve İkizdere Yaylaları arasındaki İkizdere Kanyonu planör tarzı uçuş sporu için önemli bir noktadır. Aynı zamanda, buradan yöreyi kuşbakışı ile seyretmek mümkündür. Rize’nin yanındaki Çayeli, Pazar, Ardeşen, Of ve Fındıklı kasabalarının hepsi astropikal iklimin kesif yeşilliklerinin ve geleneksel dağ evlerinin hakim olduğu yerlerdir. Çamburnu sahili çam ağaçları, göç ederken burada duraklayan pek çok kuş çeşidi ile dinlenmek ve fotoğraf çekmek için çok hoş bir alan yaratır.


Kamp-Karavan Turizmi: Çamlıhemşin, Kaçkar Milli Parkı.
Av turizmi: Çamlıhemşin, Elevit, Palovit, Galer Yaylaları.
Bisiklet turları: Çamlıhemşin, İkizdere Yaylaları.
Akarsu turizmi (kano-rafting): Fırtına Deresi, İkizdere.
Olta balıkçılığı: Fırtına Deresi, İkizdere, Kalkandere.
Dağ ve doğa yürüyüşü: Kaçkar Dağları, Altıparmak Dağları
Atlı doğa yürüyüşü: Yaylalar arasında yapılmaktadır.

Rize'de Nereler Görülmeli (Gezilecek Yerler)

Rize Kalesi

Rize' ye tam olarak hakim bir tepede kurulmuş olan kale, şehir merkezinin güneybatısında yer alır. Rize Kalesinden hemen hemen tüm sahil kordonunu görmeniz mümkün. İç Kale ve Aşağı Kale'den meydana gelmektedir. Yoğun yerleşme sebebiyle Aşağı Kale tamamen yok olmuş, batı tarafında bazı sur parçaları ve kuleleri günümüze kadar gelebilmiştir.

Bozuk Kale

İl merkezinin 10 km. doğusunda Güneydoğu Köyü'nde, aynı adla anılan derenin kenarında yer alır. Denizden 30 metre yükseklikte kurulmuş küçük bir gözetleme kulesidir.

İskender Cafer Paşa Camii

İslam Paşa Mahallesi'nde geniş bir hazire içinde İslam Paşa veya Kurşunlu Camii olarak da anılmaktadır. 1570 yılında İskender Cafer Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami ahşap bir son cemaat mahalli, taş duvarlı ve kubbe ile örtülü bir harim kısmından meydana gelmektedir. Caminin duvarları moloz taşlarla örülmüştür. Harimin kuzeybatı köşesinden minareye çıkılmaktadır.

Kale Camii:

Kale Mahallesi'nde ve Rize İç Kalesi'nin güneyinde bulunur. 1658 yılında yapılan cami son zamanlarda yenilenmiştir. Arazinin eğiminden dolayı yüksek bir zemin kata sahiptir. Zemin kat taş, üst kat betonarme olarak yapılmıştır. Örtü kırma çatı olup kiremit kaplıdır. Caminin doğusunda imam odası ve bir servis hacmi bulunmaktadır. Harime küçük bir son cemaat kısmından girilir. Düz ahşap tavanlı harim yuvarlak kemerli geniş pencerelerle aydınlatılmıştır.

Şehitler Çeşmesi

İslampaşa Mahallesi'nde eski Güneysu yolu üzerinde 1917 yılında yapılmıştır. Dairevi kemerli bir cepheye sahiptir. Tek lülelidir ve lülesi üzerinde taslağı vardır. Çeşme, 1916 yılında şehrin savunması sırasında şehit olan askerilerimizin gömüldüğü bir yerde yapılmıştır. İşgal sırasında Ruslar bu şehitlikten yok geçirmek için kazı yapınca şehitler buradan nakledilmiştir. Bu nakil sırasında şehit askerlerin çürümüş elbiselerinden çıkan paralarla halk bu çeşmeyi yapmıştır. Çeşmenin üzerindeki latin harfli kitabe metni ünlü şair Bayburtlu Hicrani tarafından yazılmıştır.

Kütüphaneler

Bunların en eskisi Tatoğlu Abdülkerim Efendi kütüphanesidir. Orta Cami civarında 1848 yılında inşa edilen bu kütüphanenin sadece kitabesi günümüze gelmiştir. Bu kitabe şimdiki İl Halk Kitaplığı'nın giriş kapısının sağına yerleştirilmiştir. Abdülkerim Efendi'nin kurduğu kütüphane binasında fakirlerin barındığı odalar ile bir de gasilhane bulunuyordu. Daha sonra Altıkulaçzade Ahmet Efendi'nin 1863 yılında 485 kitaptan oluşan bir kütüphane kurduğunu biliyoruz.

Rize Atatürk Müzesi (Mataracı Mehmet Efendi Evi)

Müftü Mahallesi, 127. sokak üzerinde yer alır. Kuzeyinde geniş bir bahçesi vardır. 20. yüzyılın başlarında yapılmıştır. İç sofalı planlı üç katlı bir evdir.

Eski Rize Evleri

Şehir merkezinde çok az sayıda eski ev koruma altına alınmıştır. Bunların da iki, üç tanesi korunup yaşatılmaktadır. Rize evlerinin yapımında geleneksel yapı malzemeleri ve teknikleri kullanılmıştır. Yığma taş ve dolma göz tekniğinde yapılmış duvarlar, dört yana eğimli, kiremitle kaplı çatılara sahiptir. Şehir evleri genellikle iki veya üç katlıdır. Zemin katta, ahır kiler gibi servis hacimleri kullanılır. 1. Katta mabeyn, sofa ve odalar bulunmaktadır. Mabeyn (esas yaşanılan alan) de bulunan ocakta yemek pişirilir. Odalar geleneksel olarak tasarlanmışlardır ve bazıları ahşap süslemelidir.

Tuzcuoğulları Evi

Rize'nin en eski evlerinden birisidir. 18. yüzyıla tarihlenebilir. Üç katlı olarak yapılmış mabeynli bir evdir. İçerisinde de çok sayıda oda, hela ve banyo bulunmaktadır. Evin dışında ayrıca bir mutfak ve konak hamamı yer almaktadır.

Rize Müzesi Olarak Kullanılan Evler

Vilayet yakınında, Kültür Bakanlığı'nca iki eski ev satın alınıp restore edilmiştir. 19. yüzyıl sonlarında yapılmış üç katlı, mabeynli evlerdir.

Kız Kulesi

Pazar ilçesinin 1 km. batısında sahilden bir kaç metre uzaklıktaki küçük bir adacık üzerinde yer almaktadır. Kule iki katlıdır. Duvarlar yer seviyesinde 1.5 m. kalınlığındadır. Kale yapımında kullanılan taşlar eşit ölçülerde değildir. Kapının üzerindeki kemer üzerinde silik bir kabartma bulunmaktadır. Diğer duvarlardaki dar pencerelerin aksine güney duvarında 1.5 m. yüksekliğinde, yuvarlak ve kemerli bir pencere bulunmaktadır. Yapıldığı dönem 13. veya 14. yüzyıl olarak tahmin edilmektedir. Bunların dışında Ardeşen Kilisesi, Varoş ve Zil kale de ziyaret edilecek tarihi yerlerdir.

Kaplıca ve İçmeler ziyaret edilebilir.

Ayder Kaplıcası
Kaçkar Dağlarının yamaçlarında yer alan Ayder Kaplıcasına Çamlıhemşinden 18 metrelik bir dağ yoluyla ulaşılır. Oligometalik, termal ve radyoaktif olan kaplıcanın suları, mide, bağırsak ve böbrek hastalarına iyi gelir.

Andon İçmesi
Rize'den 30 km uzaktadır. Karbondioksitli, demirli, alkalin, acı ve bikarbonatlı olan sular, karaciğer, safrakesesi, mide ve bağırsak hastalıklarına iyi gelir. Gut hastalıklarına iyi gelir. Gut hastaları ve zayıflamak isteyenler buraya gelir.

İkizdere (Şimşirli) İçmesi
Rize'ye 53 km uzaklıktadır. Bol karbondioksitli olan içme, sindirimi kolaylaştırır.

Andon ve Çamlık orman içi dinlenme yerleri, Ayder, Cimil, Çat, Başhemşi , Ovit ve Palovit yaylalarınıda unutmamak gerekiyor.

Rize-Çayeli arası 19 km. Bu civardaki Kaptanpaşa ve Çürükbel Ormanları ile İncesu Çağlayanları görülmeye değer mesire yerleridir. Denize paralel uzanan dağlarla çevrili olan Rize'nin, yüksek dağ eteklerinden doğan sular, birbirine paralel derin vadiler oluşturarak denize akarlar. Köyler; tarıma elverişli alanlarda ve vadi tabanları ile yamaç düzlüklerinde yer alırlar. Dağların 2000 metreden yüksekteki orman sınırından sonra yaylalar kurulmuştur. Gerek mimarisi ve gerekse gelenekleri bozulmamış çok sayıda yayla yerleşmeleri vardır. Bunlar; Varda, Gölyayla, Ovit, Karos, Ambarlı Varap, Varoş, Elevit, Trovit, Palovit, Çiçekli Ayder, Başhemşin, Karvan, Taşlı. İklim koşulları nedeni ile çok verimli tarım alanlarına sahip Rize'de çay ilin en önemli gelir kaynağı aynı zamanda ülkenin çay deposudur.

Çamlıhemşim ilçesinde bulunan Fırtına Vadisi ve 30 metreden dökülen Palovit şelalesinin coşkusu görülmeye değer. Bu vadinin adı Moye. Fırtına Vadisi Türkiye floryasının yüzde 28'ini oluşturmaktadır. Bu özelliği ile WWF (World Wildlife Fund For Nature) tarafından dünyada korunması öncelikli kabul edilen 200 bölgeden biri olarak ilan edilmiştir. Endemik bitkileri, yırtıcı kuşları ve zor rastlanılan yabani hayvanları ile hem ülkemiz hem de dünyada önemli bir yere sahip olan vadi aynı zamanda da, dünyanın en önemli 217 kuş alanından biri ilan edilmiştir. Günümüzde bölgede yaşayan iki kuş türünün geleceği zaten tehlikede. Yapılmakta olan hidroelektirik santralin bitimi, 2 bin 460 değişik türden bitki türünün sonu demek. Binlerce ağaç kesilecek ve akabinde yüzlerce hektar alanda erozyon görülecektir. İklim değişikliği ve bozulan ekolojik denge... Doğa turizmi yok olacak, yabani hayvanlar bölgeyi terk edecek, kimisi de yok olacaktır. Deniz Alası ve Kırmızı Benekli Alabalık, dünyada sadece Kanada'da ve bu vadimizde yaşamaktadır.

Rize'ye Nasıl Gidilir?

Doğu Karadeniz Bölgesinin çoğu ili gibi Rize’de de ulaşım olanakları kısıtlıdır. Bu coğrafi yapısından kaynaklanıyor.

Karayolu

İlin en önemli karayolu bağlantısı, Karadeniz kıyı yoludur. Samsun Trabzon üzerinden gelen bu yol İyidere ilçesinin 4km batısında il sınırlarına girer. Kıyıyı izleyerek kuzeydoğuya doğru uzanarak Fındıklı ilçesinin 12km doğusunda il sınırları dışına çıkar, Merkez ilçe Çayeli, Pazar, Ardeşen ve Fındıklı ilçeleri bu devlet yolu üzerindedir. İlin sınırları içindeki ikinci devlet yolu, Rize kentinin 14km batısında, İyidere’de kıyı yolunda ayrılarak kıyıya uzanan Rize-İspir yoludur. Bu yol Rize ilinin tek güney bağlantısıdır.

Denizyolu

Karadenize kıyısı olması nedeniyle Rize, deniz yolu ulaşım imkanlarına sahip olan illerimizden biridir. İlde en büyüğü Rize limanı olmak üzere 4 liman mevcuttur. Rize kentinin dışında yer alan limanlar Fındıklı, Pazar ve Çayeli ilçelerinde bulunmaktadır.

Festival / Şenlik

Çamlıhemşin Kültür, Turizm Şenlikleri ve Ödüllü Boğa Güreşleri
Yeri ve Tarihi:Çamlıhemşin - Mayıs 4. Hafta

Rize Çay ve Turizm Festivali
Yeri ve Tarihi:Merkez - Haziran 3. Hafta
Düzenleyen Kuruluş:Rize Valiliği-Belediye Başkanlığı-Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü

Çağrankaya Yayla Festivali
Yeri ve Tarihi:İkizdere - 20-23 Ağustos

Çayeli Kültür ve Sanat Festivali
Yeri ve Tarihi:Çayeli - 21-23 Ağustos
Düzenleyen Kuruluş:Çayeli Kaymakamlığı-Belediye Başkanlığı-Çayeli Derneği Vakfı

Rize Yemekleri

Yörede mısır, lahana ve hamsinin özel bir yeri vardır. Bütün yemek çeşitleri bunlar etrafında yoğunlaşmıştır. Bunların dışında turşu da ön plana çıkmaktadır. Bu yiyecekler süt ürünleri ile desteklendiğinde beslenme dengelenmektedir. Mısır ekmeği ince öğütülmüş mısır, ılık su ile yoğurulur,birazda tuz eklenir ve plekide pişirilir. Eskiden ekmek olarak yalnızca mısır ekmeği vardı. Yoğurtla mısır ekmeği yöre yemek kültürünün önemli bir öğesidir. Muhlama: Muhlama Karadeniz bölgesine has bir yemek çeşididir. Mısır unu, tereyağı ve koleti peynirden yapılır. Tereyağından kavrulan mısır ununa doğranmış peynir ve su ilave edilerek peynir eriyinceye kadar pişirilir. Sıcak servis yapılır. Lahana Sarması, hamsili pilav ve hamsili ekmek ise başka lezzetleri oluşturmaktadır.