Astım Nedir?

Astımın epidemiyolojisi (sayısal veriler):

Astım dünyada özellikle çocuklarda her geçen gün artan kronik bir hastalıktır. Gelişmiş ülkelerde prevalans(rastlanma oranı) daha fazladır. Bu ülkelerde ki çevresel etkenlerin (allerjenler ve hava kirliliği maruziyetinde artış) prevalanstaki artışa neden olduğu düşünülmektedir.Erişkin nüfus göz önüne alındığında, Avustralya ve Yeni Zelanda'da % 7-10, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nde % 5-6 oranında Astım'ya rastlanırken; Türkiye'de yapılan çalışmalarda bu oranın erişkinlerde % 2-4, çocuklarda % 6-8 olduğu bildirilmiştir. Astım mortalitesi(öldürücülüğü) dünyada ortalama 0.001% düzeyindedir. İnhale steroidlerin (spray kortizonlar)kullanıma girmesi ile ölümcül Astım ataklarına gittikçe az rastlanmaktadır.

Astımın tanımı:

Astım, hava yollarının kronik inflamatuar (bağışıklık sisteminin yanıtı ile oluşan sıvı ve hücre birikimi)bir hastalığıdır. Söz edilen inflamasyonda mast hücreleri, eozinofiller ve T- lenfositler başta olmak üzere bir çok hücre rol almaktadır. Astım'lı olguda ki inflamasyon kendiliğinden yada ilaçlarla kısmen reversibilite(normale dönüşübilme) gösteren hava yolları daralmasına (obstrüksiyon) neden olur. İnflamasyon nedeni ile bronş duvarının değişik uyarılara karşı duyarlılığı artmıştır. (bronş hiperreaktivitesi) Klinik olarak Astım, duyarlı kişilerde nöbetler halinde, genellikle geceleri ve/veya sabaha karşı gelen hırıltı (wheezing, ıslık sesi), nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi ve öksürük ile karakterizedir.

Astımın gelişmesine neden olan etkenler (risk faktörleri):

Atopi (allerjik olma) Astıma eğilimi arttırıcı (predizpoze edici) en önemli nedendir. Bağışıklık sistemini uyararak hava yollarının duyarlılaşmasına ve Astım gelişmesine neden olan etkenler kişiden kişiye değişmektedir. Bu etkenler farklı gruplara ayrılmıştır: ev içi etkenler (ev tozu akarları, küfler, evcil hayvan kılları ), ev dışı etkenler (ağaç ve çim polenleri, küfler), mesleki etkenler (kimyasallar, tozlar) ve ilaçlar(aspirin)… Solunum yolu enfeksiyonları, düşük doğum tartısı, hava kirliliği (ev içi ve dışı), ve sigara (aktif ve pasif içicilik) ise Astımın gelişmesine yardım eden etkenlerdir.

Astım atağına neden olan etkenler (tetikleyiciler):

Allerjenler (ev tozu akarı, hayvan kılı, küf…), üst solunum yolu enfeksiyonları (viral, bakteriyel), egzersiz, hiperventilasyon, nemli ve sisli hava, sigara dumanı, kirli hava, duygusal etkenler, gıdalar (katkı maddeleri), ilaçlar (ağrı kesiciler, beta blokerler…)… Astım atağına neden olabilirler.