Mağaracılık - Speleoloji

Mağaraları tüm yönleriyle inceleyen bilim dalıdır. Başlıca konusu mağaraların ortaya çıkarılması ve araştırılmasıdır. Özellikle kalkerin erime biçimini, sarkıt, dikit ve benzeri oluşumların özelliklerini, yeraltı sularının hidrolojisini ve mağaraların gelişme biçimlerini inceler.

Mağaralardaki yaşamı konu edinen yan koluna biospeleoloji, sportif koluna ise mağaracılık denir.

Eski Yunanlı coğrafyacı ve tarihçi Strabon'dan (MÖ 64 - MS 23?) bu yana çeşitli kaynaklarda bilgilere rastlanmakla birlikte, modern anlamda ilk speleoloji çalışmaları 19. yüzyıl sonlarında Fransız E.A.Martel tarafından başlatıldı. Daha sonraları N.Casteret ile süren araştırmalar tüm dünyaya yayıldı. Türkiye'de bilinen ilk speleoloji araştırmaları 19. yüzyıl sonlarında Jeolog Abdullah Bey adıyla tanınan Karl Edward Hammerschmidt tarafından başlatıldı.

Daha sonraları R.Hovasse ve C. A. Alagöz'ün çalışmalarına rastlanır. 1958'den bu yana çalışmalarını sürdüren jeolog Temuçin Aygen, Türkiye'de speleolojinin tanınmasını ve yayılmasını sağladı. Ayrıca Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) bünyesinde bir grup, Hacettepe Üniversitesi'nde Uluslararası Karst Su Kaynakları Araştırma Merkezi (UKAM), Mağara Araştırma Derneği ve çeşitli üniversiteler bu konuda çalışmalar yapmaktadır.