Larink (Gırtlak) kanseri

Larinks kanseri erkeklerde tüm malign tümörlerin % 2.3’ünü kadınlarda tüm malign tümörlerin %0.4’ünü oluşturur. Kadınlardaki oran zaman geçtikçe artmaktadır.Genellikle 60-70 yaşlarında görülür. 20 yaşın altında ve çocuklarda da görülen birkaç vaka bildirilmiştir.

Larinks kanseri için risk faktörleri arasında; sigara, tütün, alkol, mesleki faktörler, radyasyon sayılabilir. Tütün kullanımıyla larinks kanseri arasında yakın ilişki vardır. Larinks kanseri sigara içmeyenlerde son derece seyrektir. Günde içilen sigara sayısı arttıkça risk de artmaktadır.

Sigara larinksin tüm bölgelerinde kansere sebep olabilir. Alkolle sigaranın birlikte kullanımı, özellikle larinksin üst bölgelerinde kanser gelişim riskini arttırmaktadır.  Asbest ile uğraşanlar, nikel çalışanları, çiftçiler, makinistler larinks kanseri yönünden biraz daha fazla risk taşımaktadırlar. Radyasyon da  larinkste kanser gelişiminde bir faktördür.

Laringeal  kanserin önlenmesinde en önemli faktör sigara içilmesinin kesilmesidir. Sigara bırakıldıktan 6 yıl sonra kanser riski azalır ve ancak 15 yıl sonra sigara içmeyenlerin riskine düşer. Filtreli sigaralarının, kanser oranı %50 azalttığı söylenmektedir.

LARİNKS KANSERİNDE BULGULAR

Larinks kanserinin başlıca bulgusu; ses değişikliğidir. Bu genellikle tümörün ses telleri üzerinde yerleşmesine bağlı oluşur.  Boğazda gıcık hissi, dolgunluk ve geniş ülsere tümörlerde öksürükle kan olabilir. Özellikle gırtlağın üst bölgelerinde yerleşen tümörlerde, öksürükle kan gelebilir. Bu tümörlerde yutma zorluğu, yutarken ağrı ve kulak ağrısı olabilir. Direkt tümörün  yayılımı veya  metastaz sonucu boyunda kitle oluşabilir. Kilo kaybı gibi malignite belirtileri de ortaya çıkabilir.

Larink kanseri kesin tanısı için larinksin indirekt görüntüleme ile muayenesi gereklidir. Herhangi bir kitle veya şüpheli yüzey değişikliği izlenirse biopsi alınmalı ve patolojik incelemesi yapılmalıdır.
Larinks kanseri tümörün larinks içinde yerleşimine, boyutuna, boyuna yayılma veya başka bir organa yayılımına bakılarak evrelenir. Tüm kanserlerde olduğu gibi, larinks kanserinde de tanının erken evrede koyulması tedaviyi kolaylaştırır. Larink kanserinin diğer organlara yayılma riski düşük olmasına rağmen % 3-4 oranında akciğer ve karaciğere yayılımı sözkonusudur. Bu yayılım geç evrelerde meydana gelir ve tedaviyi oldukça zorlaştırır.

LARİNKS KANSERİNDE TEDAVİ PRENSİPLERİ

Larinks kanserinde sıklıkla cerrahi tedaviler kullanılır. Erken evre tümörlerde ise radyoterapi ( şua tedavisi) de en az cerrahi tedavi kadar başarılıdır. Bazen bu iki yöntem ve bunlara ek olarak kemoterapi de birlikte kullanılır.

Tedavi seçiminde tümörün yerleşimi ve evresi, hastanın yaşı ve cinsiyeti, sosyal durumu, genel sağlık durumu ve hastanın tercihi göz önünde bulundurulur.

Larinks kanseri erken evrelerde yakalanıp tedavi edilirse şifa ile sonuçlanır.  Erken evrede yakalanan
kanserlerde seçilecek ameliyat teknikleri de daha sınırlı olmakta ve ameliyat sonrası kalıcı arazlar azami seviyeye indirilmektedir. Erken evrede yakalanan bir tümörde larinksi belli bir kısmı çıkartılarak, hastanın konuşabilmesi sağlanır. İleri evrelerde ise larinks tamamen çıkartılacağından konuşma fonksiyonu yitirilir ve solunum da boyuna açılan bir delikle sağlanır.

Larink kanseri ileri evrelerde olmadıkça tedavi edilebilmesine rağmen, sigaradan uzak kalarak riski oldukça düşük seviyeye alabiliriz.